మొట్ట మొదటిగా అందరికి నమస్కారము. బాలకాండ చతుర్థ సర్గలో, వాల్మీకి మహర్షి నారదుని మాటలతో ప్రేరేపితుడై రామాయణాన్ని రాయాలని నిర్ణయిస్తారు. ఆశ్రమానికి వెళ్తూ, వేటగాడు ఒక క్రౌంచ పక్షిని చంపినప్పుడు, దుఃఖంలో మునిగిన పక్షి దంపతులను చూసి వాల్మీకి మహర్షి బాధపడతారు. ఆ బాధలో సహజసిద్ధంగా ఒక శ్లోకాన్ని శాపం రూపంలో పలుకుతారు. ఈ సంఘటన వలన వాల్మీకికి పద్యరచన ప్రతిభ వ్యక్తమవుతుంది.
అనుక్రమణికా
ప్రాప్తరాజ్యస్య రామస్య వాల్మీకిర్భగవానృషిః |
చకార చరితం కృత్స్నం విచిత్రపదమాత్మవాన్ ||
1
చతుర్వింశత్సహస్రాణి శ్లోకానాముక్తవానృషిః |
తథా సర్గశతాన్పంచ షట్కాండాని తథోత్తరమ్ ||
2
కృత్వాపి తన్మహాప్రాజ్ఞః సభవిష్యం సహోత్తరమ్ |
చింతయామాస కో న్వేతత్ప్రయుంజీయాదితి ప్రభుః ||
3
తస్య చింతయమానస్య మహర్షేర్భావితాత్మనః |
అగృహ్ణీతాం తతః పాదౌ మునివేషౌ కుశీలవౌ ||
4
కుశీలవౌ తు ధర్మజ్ఞౌ రాజపుత్రౌ యశస్వినౌ |
భ్రాతరౌ స్వరసంపన్నౌ దదర్శాశ్రమవాసినౌ ||
5
స తు మేధావినౌ దృష్ట్వా వేదేషు పరినిష్ఠితౌ |
వేదోపబృంహణార్థాయ తావగ్రాహయత ప్రభుః ||
6
కావ్యం రామాయణం కృత్స్నం సీతాయాశ్చరితం మహత్ |
పౌలస్త్యవధమిత్యేవ చకార చరితవ్రతః ||
7
పాఠ్యే గేయే చ మధురం ప్రమాణైస్త్రిభిరన్వితమ్ |
జాతిభిః సప్తభిర్బద్ధం తంత్రీలయసమన్వితమ్ ||
8
[* పాఠభేదః –
రసైః శృంగార కరుణ హాస్య రౌద్ర భయానకైః |
విరాదిభీ రసైర్యుక్తం కావ్యమేతదగాయతామ్ ||
*]
9
హాస్యశృంగారకారుణ్యరౌద్రవీరభయానకైః |
బీభత్సాద్భుతసంయుక్తం కావ్యమేతదగాయతామ్ ||
10
తౌ తు గాంధర్వతత్త్వజ్ఞౌ మూర్ఛనాస్థానకోవిదౌ |
భ్రాతరౌ స్వరసంపన్నౌ గంధర్వావివ రూపిణౌ ||
11
రూపలక్షణసంపన్నౌ మధురస్వరభాషిణౌ |
బింబాదివోద్ధృతౌ బింబౌ రామదేహాత్తథాపరౌ ||
12
తౌ రాజపుత్రౌ కార్త్స్న్యేన ధర్మాఖ్యానమనుత్తమమ్ |
వాచో విధేయం తత్సర్వం కృత్వా కావ్యమనిందితౌ ||
13
ఋషీణాం చ ద్విజాతీనాం సాధూనాం చ సమాగమే |
యథోపదేశం తత్త్వజ్ఞౌ జగతుస్తౌ సమాహితౌ ||
14
మహాత్మానౌ మహాభాగౌ సర్వలక్ష్ణలక్షితౌ |
తౌ కదాచిత్సమేతానామృషీణాం భావితాత్మనామ్ ||
15
ఆసీనానాం సమీపస్థావిదం కావ్యమగాయతామ్ |
తచ్ఛ్రుత్వా మునయః సర్వే బాష్పపర్యాకులేక్షణాః ||
16
సాధు సాధ్వితి చాప్యూచుః పరం విస్మయమాగతాః |
తే ప్రీతమనసః సర్వే మునయో ధర్మవత్సలాః ||
17
ప్రశశంసుః ప్రశస్తవ్యౌ గాయంతౌ తౌ కుశీలవౌ |
అహో గీతస్య మాధుర్యం శ్లోకానాం చ విశేషతః ||
18
చిరనిర్వృత్తమప్యేతత్ ప్రత్యక్షమివ దర్శితమ్ |
ప్రవిశ్య తావుభౌ సుష్టు తథా భావమగాయతామ్ ||
19
సహితౌ మధురం రక్తం సంపన్నం స్వరసంపదా |
ఏవం ప్రశస్యమానౌ తౌస్తపః శ్లాఘ్యైర్మహాత్మభిః ||
20
సంరక్తతరమత్యర్థం మధురం తావగాయతామ్ |
ప్రీతః కశ్చిన్మునిస్తాభ్యాం సస్మితః కలశం దదౌ ||
21[సంస్థితః]
ప్రసన్నో వల్కలం కశ్చిద్దదౌ తాభ్యాం మహాతపాః | [మహాయశాః]
అన్యః కృష్ణాజినం ప్రాదాన్మౌంజీమన్యో మహామునిః ||
22
కశ్చిత్కమండలుం ప్రాదాద్యజ్ఞసూత్రమథాపరః |
బ్రుసీమన్యస్తదా ప్రాదత్కౌపీనమపరో మునిః ||
23
తాభ్యాం దదౌ తదా హృష్టః కుఠారమపరో మునిః |
కాషాయమపరో వస్త్రం చీరమన్యో దదౌ మునిః ||
24
జటాబంధనమన్యస్తు కాష్ఠరజ్జుం ముదాన్వితః |
యజ్ఞభాండమృషిః కశ్చిత్ కాష్ఠభారం తథాపరః ||
25
ఔదుంబరీం బ్రుసీమన్యో జపమాలామథాపరః |
ఆయుష్యమపరే ప్రాహుర్ముదా తత్ర మహర్షయః ||
26
దదుశ్చైవ వరాన్సర్వే మునయః సత్యవాదినః |
ఆశ్చర్యమిదమాఖ్యానం మునినా సంప్రకీర్తితమ్ ||
27
పరం కవీనామాధారం సమాప్తం చ యథాక్రమమ్ |
అభిగీతమిదం గీతం సర్వగీతేషు కోవిదౌ ||
28
ఆయుష్యం పుష్టిజనకం సర్వశ్రుతిమనోహరమ్ |
ప్రశస్యమానౌ సర్వత్ర కదాచిత్తత్ర గాయనౌ ||
29
రథ్యాసు రాజమార్గేషు దదర్శ భరతాగ్రజః |
స్వవేశ్మ చానీయ తతో భ్రాతరౌ చ కుశీలవౌ ||
30
పూజయామాస పుజార్హౌ రామః శత్రునిబర్హణః |
ఆసీనః కాంచనే దివ్యే స చ సింహాసనే ప్రభుః ||
31
ఉపోపవిష్టః సచివైర్భ్రాతృభిశ్చ పరంతప |
దృష్ట్వా తు రూపసంపన్నౌ తావుభౌ నియతస్తదా ||
32
ఉవాచ లక్ష్మణం రామః శత్రుఘ్నం భరతం తథా |
శ్రూయతామిదమాఖ్యానమనయోర్దేవవర్చసోః ||
33
విచిత్రార్థపదం సమ్యగ్గాయనౌ సమచోదయత్ |
తౌ చాపి మధురం వ్యక్తం స్వంచితాయతనిఃస్వనమ్ ||
34
తంత్రీలయవదత్యర్థం విశ్రుతార్థమగాయతామ్ |
హ్లాదయత్సర్వగాత్రాణి మనాంసి హృదయాని చ |
శ్రోత్రాశ్రయసుఖం గేయం తద్బభౌ జనసంసది ||
35
ఇమౌ మునీ పార్థివలక్షణాన్వితౌ
కుశీలవౌ చైవ మహాతపస్వినౌ |
మమాపి తద్భూతికరం ప్రచక్షతే
మహానుభావం చరితం నిబోధత ||
36
తతస్తు తౌ రామవచః ప్రచోదితా-
-వగాయతాం మార్గవిధానసంపదా |
స చాపి రామః పరిషద్గతః శనై-
-ర్బుభూషయా సక్తమనా బభూవ హ ||
37
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే చతుర్థః సర్గః ||
Balakanda Sarga 4 Meaning In Telugu
వాల్మీకి మహర్షి రామాయణ మహా కావ్యమును 24,000 శ్లోకములలో, 500 సర్గలలో, ఆరు కాండలలో, రామ పట్టాభిషేకము, మరియు అశ్వమేధ యాగము వరకు రచించాడు. తరువాత ఘట్టములను ఉత్తర కాండలో రచించాడు.
రామాయణ కధను చక్కగా పఠించగలవారు ఎవరా అని ఆలోచించాడు వాల్మీకి. ఆ ప్రకారంగా ఆలోచిస్తున్న వాల్మీకికి ముని వేషధారులైన ఇద్దరు గాయకులు తారసిల్లారు. వారిపేరు కుశలవులు. వాల్మీకి ఆశ్రమంలో ఉన్న వారు కుశలవులను చూచి ఎంతో సంతోషించారు.
వాల్మీకి తాను రచించిన రామాయణమును ఆ కుశలవులకు ఉపదేశించాడు. వాల్మీకి రచించిన రామ కధను, రామాయణము అనీ, సీతా చరితము అనీ, పౌలస్త్య వధ అనీ పిలువ సాగారు. వాల్మీకి ఉపదేశించిన రామాయణమును కుశలవులు శ్రావ్యమైన కంఠంతో, శృతిలయలు తప్పకుండా మృదు మధురంగా గానము చేయసాగారు.
ఇంకొక విశేషము ఏమంటే ఆ కుశలవులు రాముని పోలికలతో విరాజిల్లుతున్నారు. వారు ఇరువురూ గంధర్వ కుమారులవలె వెలిగిపోతున్నారు. వారు రామాయణమును అర్థవంతంగా, శృతిబద్ధంగా గానం చేస్తున్నారు. కుశలవులు రామాయణమును పూర్తిగా కంఠస్థము చేసారు. వాల్మీకి వారికి ఏ ప్రకారంగా ఉపదేశించారో అదే ప్రకారముగా, ఋషుల సమక్షము లోనూ, బ్రాహ్మణుల సమక్షము లోనూ, సభల యందూ, సత్పురుషుల సమావేశములలోనూ ఎవ్వరూ తప్పపట్టలేని విధంగా గానం చేస్తున్నారు.
ఒకసారి కుశలవులు రామాయణమును సర్వలక్షణ సమన్వితులైన ఋషుల సమక్షములో గానం చేసారు. ఆ గానమును విని ఆ ఋషులందరూ కుశలవులను మెచ్చుకున్నారు. “వీరి కంఠము మధురముగా ఉంది. ఎన్నడో జరిగిన రామ కథను కళ్లకు కట్టినట్టు గానం చేసారు. వీరి జన్మ ధన్యమైనది.” అని వేనోళ్ల పొగిడారు. అందులో ఒక ఋషి కుశలవులకు ఒక కలశమును, మరొక ఋషి వీణను బహూకరించారు. ఆ ప్రకారంగా కుశలవులు రాజ మార్గముల యందు, వీధులలోనూ రామాయణ గానము చేస్తున్నారు.
ఈ విషయము ఆ నోటా ఆనోటా శ్రీరాముని చెవికి చేరింది. శ్రీ రాముడు కుశలవులను తన రాజభవనమునకు పిలిపించాడు. తాను, తన సోదరులు, మంత్రులు ఉన్న సభలో రామాయణ గానము చెయ్యమని కుశలవులను కోరాడు. శ్రీ రాముని కోరిక మేరకు కుశలవులు రామ కధను శ్రావ్యంగా మృదుమధురంగా గానం చేసారు. వినువారికి వీనుల విందు చేసారు.
కుశలవులను చూచి శ్రీరాముడు ఇలా అన్నాడు.
“మహాజనులారా! ఈ కుశలవులను చూడండి. వీరు మునికుమారుల వేషములలో ఉన్నను, వీరి మొహంలో రాచ కళ ఉట్టిపడుతూ ఉంది. వీరు గానము చేసిన నా కధ నా మనసుకు ఎంతో ఊరట కలిగించింది. నా మనస్సుకు శాంతి చేకూరింది.” అని అన్నాడు శ్రీరాముడు.
వాల్మీకి ఉపదేశింపగా, కుశలవులు రాముని ఎదుట గానం చేసిన రామాయణ కధ ఈ విధంగా ఉంది.
ఇది వాల్మీకి విరచిత
శ్రీమద్రామాయణ మహాకావ్యములో
బాలకాండలో నాల్గవ సర్గ సంపూర్ణము.
ఓం తత్సత్ ఓంతత్సత్ ఓంతత్సత్.