మొట్ట మొదటిగా అందరికి నమస్కారము. బాలకాండ షడ్వింశః సర్గలో సీతాస్వయంవరంలోని ప్రధాన సంఘటనలు వివరించబడ్డాయి. జనక మహారాజు తన కుమార్తె సీతకు తగిన వరుడిని కనుగొనేందుకు స్వయంవరాన్ని ఏర్పాటు చేస్తాడు. అనేకమంది మహారథులు మరియు రాజులు శివధనస్సును ఎత్తడానికి ప్రయత్నిస్తారు కానీ విఫలమవుతారు. వారి ప్రయత్నాలన్నీ విఫలమవగా, శ్రీరాముడు ధనస్సును తూటాలకు విరచి తన శక్తిని ప్రదర్శిస్తాడు.
తాటకావధః
మునేర్వచనమక్లీబం శ్రుత్వా నరవరాత్మజః |
రాఘవః ప్రాంజలిర్భూత్వా ప్రత్యువాచ దృఢవ్రతః ||
1
పితుర్వచననిర్దేశాత్పితుర్వచనగౌరవాత్ |
వచనం కౌశికస్యేతి కర్తవ్యమవిశంకయా ||
2
అనుశిష్టోఽస్మ్యయోధ్యాయాం గురుమధ్యే మహాత్మనా |
పిత్రా దశరథేనాహం నావజ్ఞేయం చ తద్వచః ||
3
సోఽహం పితుర్వచః శ్రుత్వా శాసనాద్బ్రహ్మవాదినః |
కరిష్యామి న సందేహస్తాటకావధముత్తమమ్ ||
4
గోబ్రాహ్మణహితార్థాయ దేశస్యాస్య సుఖాయ చ |
తవ చైవాప్రమేయస్య వచనం కర్తుముద్యతః ||
5
ఏవముక్త్వా ధనుర్మధ్యే బద్ధ్వా ముష్టిమరిందమః |
జ్యాఘోషమకరోత్తీవ్రం దిశః శబ్దేన నాదయన్ ||
6
తేన శబ్దేన విత్రస్తాస్తాటకావనవాసినః |
తాటకా చ సుసంక్రుద్ధా తేన శబ్దేన మోహితా ||
7
తం శబ్దమభినిధ్యాయ రాక్షసీ క్రోధమూర్ఛితా |
శ్రుత్వా చాభ్యద్రవద్వేగాద్యతః శబ్దో వినిఃసృతః ||
8
తాం దృష్ట్వా రాఘవః క్రుద్ధాం వికృతాం వికృతాననామ్ |
ప్రమాణేనాతివృద్ధాం చ లక్ష్మణం సోఽభ్యభాషత ||
9
పశ్య లక్ష్మణ యక్షిణ్యా భైరవం దారుణం వపుః |
భిద్యేరన్దర్శనాదస్యా భీరూణాం హృదయాని చ ||
10
ఏనాం పశ్య దురాధర్షాం మాయాబలసమన్వితామ్ |
వినివృత్తాం కరోమ్యద్య హృతకర్ణాగ్రనాసికామ్ ||
11
న హ్యేనాముత్సహే హంతుం స్త్రీస్వభావేన రక్షితామ్ |
వీర్యం చాస్యా గతిం చాపి హనిష్యామీతి మే మతిః ||
12
ఏవం బ్రువాణే రామే తు తాటకా క్రోధమూర్ఛితా |
ఉద్యమ్య బాహూ గర్జంతీ రామమేవాభ్యధావత ||
13
విశ్వామిత్రస్తు బ్రహ్మర్షిర్హుంకారేణాభిభర్త్స్య తామ్ |
స్వస్తి రాఘవయోరస్తు జయం చైవాభ్యభాషత ||
14
ఉద్ధూన్వానా రజో ఘోరం తాటకా రాఘవావుభౌ |
రజోమోహేన మహతా ముహూర్తం సా వ్యమోహయత్ ||
15
తతో మాయాం సమాస్థాయ శిలావర్షేణ రాఘవౌ |
అవాకిరత్సుమహతా తతశ్చుక్రోధ రాఘవః ||
16
శిలావర్షం మహత్తస్యాః శరవర్షేణ రాఘవః |
ప్రతిహత్యోపధావంత్యాః కరౌ చిచ్ఛేద పత్రిభిః ||
17
తతశ్ఛిన్నభుజాం శ్రాంతామభ్యాశే పరిగర్జతీమ్ |
సౌమిత్రిరకరోత్క్రోధాద్ధృతకర్ణాగ్రనాసికామ్ ||
18
కామరూపధరా సద్యః కృత్వా రూపాణ్యనేకశః |
అంతర్ధానం గతా యక్షీ మోహయంతి చ మాయయా ||
19 [స్వమాయయా]
అశ్మవర్షం విముంచంతీ భైరవం విచచార సా |
తతస్తావశ్మవర్షేణ కీర్యమాణౌ సమంతతః ||
20
దృష్ట్వా గాధిసుతః శ్రీమానిదం వచనమబ్రవీత్ |
అలం తే ఘృణయా రామ పాపైషా దుష్టచారిణీ ||
21
యజ్ఞవిఘ్నకరీ యక్షీ పురా వర్ధేత మాయయా |
వధ్యతాం తావదేవైషా పురా సంధ్యా ప్రవర్తతే ||
22
రక్షాంసి సంధ్యాకాలేషు దుర్ధర్షాణి భవంతి హి |
ఇత్యుక్తస్తు తదా యక్షీమశ్మవృష్ట్యాభివర్షతీమ్ ||
23
దర్శయన్ శబ్దవేధిత్వం తాం రురోధ స సాయకైః |
సా రుద్ధా శరజాలేన మాయాబలసమన్వితా ||
24
అభిదుద్రావ కాకుత్స్థం లక్ష్మణం చ వినేషుదీ |
తామాపతంతీం వేగేన విక్రాంతామశనీమివ ||
25
శరేణోరసి వివ్యాధ సా పపాత మమార చ |
తాం హతాం భీమసంకాశాం దృష్ట్వా సురపతిస్తదా ||
26
సాధు సాధ్వితి కాకుత్స్థం సురాశ్చ సమపూజయన్ |
ఉవాచ పరమప్రీతః సహస్రాక్షః పురందరః ||
27
సురాశ్చ సర్వే సంహృష్టా విశ్వామిత్రమథాబ్రువన్ |
మునే కౌశిక భద్రం తే సేంద్రాః సర్వే మరుద్గణాః ||
28
తోషితాః కర్మణా తేన స్నేహం దర్శయ రాఘవే |
ప్రజాపతేః కృశాశ్వస్య పుత్రాన్సత్యపరాక్రమాన్ ||
29
తపోబలభృతాన్బ్రహ్మన్రాఘవాయ నివేదయ |
పాత్రభూతశ్చ తే బ్రహ్మంస్తవానుగమనే ధృతః ||
30
కర్తవ్యం చ మహత్కర్మ సురాణాం రాజసూనునా |
ఏవముక్త్వా సురాః సర్వే జగ్ముర్హృష్టా యథాగతమ్ ||
31
విశ్వామిత్రం పురస్కృత్య తతః సంధ్యా ప్రవర్తతే |
తతో మునివరః ప్రీతస్తాటకావధతోషితః ||
32
మూర్ధ్ని రామముపాఘ్రాయ ఇదం వచనమబ్రవీత్ |
ఇహాద్య రజనీం రామ వసేమ శుభదర్శన ||
33
శ్వః ప్రభాతే గమిష్యామస్తదాశ్రమపదం మమ |
విశ్వామిత్రవచః శ్రుత్వా హృష్టో దశరథాత్మజః ||
34
ఉవాస రజనీం తత్ర తాటకాయా వనే సుఖమ్ |
ముక్తశాపం వనం తచ్చ తస్మిన్నేవ తదాహని |
రమణీయం విబభ్రాజ యథా చైత్రరథం వనమ్ ||
35
నిహత్య తాం యక్షసుతాం స రామః
ప్రశస్యమానః సురసిద్ధసంఘైః |
ఉవాస తస్మిన్మునినా సహైవ
ప్రభాతవేలాం ప్రతిబోధ్యమానః ||
36
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే షడ్వింశః సర్గః ||
Balakanda Sarga 26 Meaning In Telugu
విశ్వామిత్ర మహర్షి మాటలను శ్రద్ధగా విన్న రాముడు వినయంతో ఇలా అన్నాడు. ” ఓ మహర్షి! మా తండ్రి దశరథుడు నన్ను తమరి వెంట పంపాడు. తమరు ఏమి చెబితే అలా చెయ్యమన్నాడు. నా తండ్రి గారి మాటను జవదాటలేను. అందుకే తమరి మాట నాకు శిరోధార్యము. తమరు ఏం చెబితే అలా చేస్తాను. గోవులు, బ్రాహ్మణుల యొక్క హితము కొరకు, లోక క్షేమము కొరకు తమరు చెప్పినట్టే చేస్తాను.” అని పలికాడు రాముడు.
వెంటనే తన ధనుస్సు చేతిలోకి తీసుకున్నాడు. వింటి నారిని గట్టిగా లాగి వదిలాడు. ఆ శబ్దానికి తాటకా వనములోని వారందరి గుండెలు అదిరిపోయాయి. భయంతో గడా గడా వణికిపోయారు. ఆ శబ్దము విన్న తాటక పరుగు పరుగున ఆ శబ్దము వచ్చిన వైపుకు వచ్చింది.
వికారంగా ఉన్న తాటకిని చూచి రాముడు లక్ష్మణునితో ఇలా అన్నాడు. “లక్ష్మణా! ఆ భయంకరాకారముతో ఉన్న యక్షిణిని చూడు. పిరికి వాళ్లు అయితే ఆమెను చూచి గుండె ఆగి చనిపోతారు కదా! ఆమె మాయావి. అందుకని ఈమె ముక్కు చెవులు కోసి వదిలేద్దాము. ఎందుకంటే ఈమె స్త్రీ. అదే ఈమెను రక్షిస్తూ ఉంది. కాబట్టి ఈమెను చంపకుండా ఈమె పరాక్రమును నశింప చేస్తాను.” అని అన్నాడు రాముడు.
రాముడు అలా లక్ష్మణుడితో చెబుతూ ఉండగానే తాటకి రాముని మీదికి గర్జిస్తూ దూకింది. ఇంతలో విశ్వామిత్రుడు కోపంతో హుంకరించాడు. తాటకిని అదిలించాడు. రామలక్ష్మణులకు స్వస్తి వాచకం పలికాడు. రాముడికి జయం కలగాలని ఆశీర్వదించాడు.
విశ్వామిత్రుని హుంకారమునకు తాటకి భయపడలేదు. తన మాయా శక్తిచేత వారి మీద రాళ్ల వర్షము కురిపించింది. రాముడికి కోపం వచ్చింది. వెంటనే తాటకి మీద శరవర్షము కురిపించి ఆ రాళ్ల వర్షమును ఆపు చేసాడు.
తాటకి ఊరుకోలేదు. తన చేతులుచాచి రాముని మీదికి వచ్చింది. రాముడు తన బాణములతో తాటకి రెండు చేతులు ఖండించాడు. లక్ష్మణుడు ఒక కత్తి తీసుకొని తాటకి ముక్కు, చెవులు కోసి ఆమెను విరూపిని చేసాడు. అయినా తాటకి ఊరుకోలేదు. తన మాయా శక్తితో వివిధము లైన ఆకారములను ధరించి మరలా రామ లక్ష్మణుల మీద రాళ్ల వర్షము కురిపించింది. రామలక్ష్మణుల మీద రాళ్ల వర్షం కురుస్తుంటే విశ్వామిత్రుడు చూచాడు.
అప్పుడు విశ్వామిత్రుడు రామునితో ఇలా అన్నాడు. “రామా! ఆమె మీద జాలి చూపకు. ఈమె పాపాత్మురాలు. దుర్మార్గురాలు. ఈమె మాయావి. వివిధములైన రూపములను ధరించగలదు. రాత్రి సమీపించుచున్నది. ఈ లోపలే ఈమెను చంపి వెయ్యి సంధ్యాకాలములో రాక్షసుల బలం పెరుగుతుంది. త్వరపడు.” అని అన్నాడు విశ్వామిత్రుడు.
విశ్వామిత్రుని మాటలు విన్న రాముడు వెంటనే శబ్దవేధి బాణాన్ని ఎక్కుపెట్టాడు.
(శబ్ద వేధి అంటే, టార్గెట్ కనిపించనపుడు, కేవలం శబ్దం ఆధారంగా, శబ్దమును విని టార్గెట్ ను కొట్టడం).
తాటక నుండి వచ్చు శబ్దమును బట్టి రాముడు బాణాన్ని విడిచాడు. ఆ బాణం సూటిగా తాటకిని తాకింది. రామ బాణం తగిలిన తాటకి రెట్టించిన కోపంతో రాముని మీదికి ఉరికింది. రాముడు మరొక బాణంతో తాటకి వక్షస్థలము మీద కొట్టాడు. ఆ బాణము సరిగా తాటకి గుండెలోంచి దూసుకుపోయింది. తాటకి కిందపడి మరణించింది.
తాటకి మరణించడం చూచి దేవతలు అంతా సంతోషించారు. దేవతల అందరి బదులు దేవేంద్రుడు విశ్వామిత్రుని తో ఇలా అన్నాడు.
“ఓ మహర్షీ! నీవు రాముని యందుఎక్కువ వాత్సల్యము చూపుము. భృశాశ్వునిచే సృష్టింప బడిన అస్త్ర శస్త్రములను అన్నింటినీ రామునికి ఉపదేశింపుము. ఎందు కంటే రాముడు భవిష్యత్తులో లోక కంటకులైన రాక్షసులను సంహరించవలసి ఉన్నది. ” అని పలికాడు.
తరువాత దేవేంద్రుడు దేవతలు వెళ్లిపోయారు. ఇంతలో సంధ్యాసమయము అయింది. తాటకను చంపిన రాముని సంతోషంతో చూచాడు విశ్వామిత్రుడు. వాత్సల్యంలో అతని తల నిమిరాడు.
‘ ఓ రామా! సంధ్యాసమయము అయినది. మనము ఈ రాత్రికి ఇచ్చటనే విశ్రమించి రేపు ఉదయము మన ప్రయాణము కొన సాగిద్దాము” అని అన్నాడు. రామ లక్ష్మణులు దానికి అంగీకరించారు.
అందరూ ఆరాత్రికి తాటకా వనములో విశ్రమించారు. మరునాడు ఉదయము విశ్వామిత్రుడు రామలక్ష్మణులను మేల్కొలిపాడు.
ఇది వాల్మీకి విరచిత
రామాయణ మహాకావ్యములో
బాలకాండలో ఇరవై ఆరవ సర్గ సంపూర్ణము.
ఓం తత్సత్ ఓంతత్సత్ ఓంతత్సత్
బాలకాండ సప్తవింశః సర్గః (27) >>