మొట్ట మొదటిగా అందరికి నమస్కారము. అరణ్యకాండ అష్టాత్రింశః సర్గం రామాయణంలోని ఒక ముఖ్యమైన భాగం. ఈ సర్గలో సీతను వెతికే క్రమంలో రాముడు, లక్ష్మణుడు సీతను కనుగొనడానికి దండకారణ్యంలో ఎదుర్కొన్న పరిస్థితులను వివరిస్తుంది. సీతాపహరణం తర్వాత రాముడు, లక్ష్మణుడు దండకారణ్యంలో ప్రయాణిస్తూ, అక్కడి ఆత్మలతో సంభాషణలు జరుపుతారు.
రామాస్త్రమహిమా
కదాచిదప్యహం వీర్యాత్ పర్యటన్ పృథివీమిమామ్ |
బలం నాగసహస్రస్య ధారయన్ పర్వతోపమః ||
1
నీలజీమూతసంకాశస్తప్తకాంచనకుండలః |
భయం లోకస్య జనయన్ కిరీటీ పరిఘాయుధః ||
2
వ్యచరం దండకారణ్యే ఋషిమాంసాని భక్షయన్ |
విశ్వామిత్రోఽథ ధర్మాత్మా మద్విత్రస్తో మహామునిః ||
3
స్వయం గత్వా దశరథం నరేంద్రమిదమబ్రవీత్ |
అద్య రక్షతు మాం రామః పర్వకాలే సమాహితః ||
4
మారీచాన్మే భయం ఘోరం సముత్పన్నం నరేశ్వర |
ఇత్యేవముక్తో ధర్మాత్మా రాజా దశరథస్తదా ||
5
ప్రత్యువాచ మహాభాగం విశ్వామిత్రం మహామునిమ్ |
బాలో ద్వాదశవర్షోఽయమకృతాస్త్రశ్చ రాఘవః ||
6
కామం తు మమ యత్సైన్యం మయా సహ గమిష్యతి |
బలేన చతురంగేణ స్వయమేత్య నిశాచరాన్ ||
7
వధిష్యామి మునిశ్రేష్ఠ శత్రూంస్తే మనసేప్సితమ్ |
ఇత్యేవముక్తః స మునీ రాజానమిదమబ్రవీత్ ||
8
రామాన్నాన్యద్బలం లోకే పర్యాప్తం తస్య రక్షసః |
దేవతానామపి భవాన్ సమరేష్వభిపాలకః ||
9
ఆసీత్తవ కృతం కర్మ త్రిలోకే విదితం నృప |
కామమస్తు మహత్సైన్యం తిష్ఠత్విహ పరంతప ||
10
బాలోఽప్యేష మహాతేజాః సమర్థస్తస్య నిగ్రహే |
గమిష్యే రామమాదాయ స్వస్తి తేఽస్తు పరంతప ||
11
ఏవముక్త్వా తు స మునిస్తమాదాయ నృపాత్మజమ్ |
జగామ పరమప్రీతో విశ్వామిత్రః స్వమాశ్రమమ్ ||
12
తం తదా దండకారణ్యే యజ్ఞముద్దిశ్య దీక్షితమ్ |
బభూవోపస్థితో రామశ్చిత్రం విస్ఫారయన్ ధనుః ||
13
అజాతవ్యంజనః శ్రీమాన్ పద్మపత్రనిభేక్షణః |
ఏకవస్త్రధరో ధన్వీ శిఖీ కనకమాలయా ||
14
శోభయన్ దండకారణ్యం దీప్తేన స్వేన తేజసా |
అదృశ్యత తతో రామో బాలచంద్ర ఇవోదితః ||
15
తతోఽహం మేఘసంకాశస్తప్తకాంచనకుండలః |
బలీ దత్తవరో దర్పాదాజగామ తదాశ్రమమ్ ||
16
తేన దృష్టః ప్రవిష్టోఽహం సహసైవోద్యతాయుధః |
మాం తు దృష్టా ధనుః సజ్యమసంభ్రాంతశ్చకార సః ||
17
అవజానన్నహం మోహాద్బాలోఽయమితి రాఘవమ్ |
విశ్వామిత్రస్య తాం వేదిమభ్యధావం కృతత్వరః ||
18
తేన ముక్తస్తతో బాణః శితః శత్రునిబర్హణః |
తేనాహం త్వాహతః క్షిప్తః సముద్రే శతయోజనే ||
19
నేచ్ఛతా తాత మాం హంతుం తదా వీరేణ రక్షితః |
రామస్య శరవేగేన నిరస్తోఽహమచేతనః ||
20
పాతితోఽహం తదా తేన గంభీరే సాగరాంభసి |
ప్రాప్య సంజ్ఞాం చిరాత్తాత లంకాం ప్రతి గతః పురీమ్ ||
21
ఏవమస్మి తదా ముక్తః సహాయాస్తు నిపాతితాః |
అకృతాస్త్రేణ బాలేన రామేణాక్లిష్టకర్మణా ||
22
తన్మయా వార్యమాణస్త్వం యది రామేణ విగ్రహమ్ |
కరిష్యస్యాపదం ఘోరాం క్షిప్రం ప్రాప్స్యసి రావణ ||
23
క్రీడారతివిధిజ్ఞానాం సమాజోత్సవశాలినామ్ |
రక్షసాం చైవ సంతాపమనర్థం చాహరిష్యసి ||
24
హర్మ్యప్రాసాదసంబాధాం నానారత్నవిభూషితామ్ |
ద్రక్ష్యసి త్వం పురీం లంకాం వినష్టాం మైథిలీకృతే ||
25
అకుర్వంతోఽపి పాపాని శుచయః పాపసంశ్రయాత్ |
పరపాపైర్వినశ్యంతి మత్స్యా నాగహ్రదే యథా ||
26
దివ్యచందనదిగ్ధాంగాన్ దివ్యాభరణభూషితాన్ |
ద్రక్ష్యస్యభిహతాన్ భూమౌ తవ దోషాత్తు రాక్షసాన్ ||
27
హృతదారాన్ సదారాంశ్చ దశ విద్రవతో దిశః |
హతశేషానశరణాన్ ద్రక్ష్యసి త్వం నిశాచరాన్ ||
28
శరజాలపరిక్షిప్తామగ్నిజ్వాలాసమావృతామ్ |
ప్రదగ్ధభవనాం లంకాం ద్రక్ష్యసి త్వం న సంశయః ||
29
పరదారాభిమర్శాత్తు నాన్యత్పాపతరం మహత్ |
ప్రమదానాం సహస్రాణి తవ రాజన్ పరిగ్రహః ||
30
భవ స్వదారనిరతః స్వకులం రక్ష రాక్షస |
మానమృద్ధిం చ రాజ్యం చ జీవితం చేష్టమాత్మనః ||
31
కలత్రాణి చ సౌమ్యాని మిత్రవర్గం తథైవ చ |
యదీచ్ఛసి చిరం భోక్తుం మా కృథా రామవిప్రియమ్ ||
32
నివార్యమాణః సుహృదా మయా భృశం
ప్రసహ్య సీతాం యది ధర్షయిష్యసి |
గమిష్యసి క్షీణబలః సబాంధవో
యమక్షయం రామశరాత్తజీవితః ||
33
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే అష్టాత్రింశః సర్గః ||
Aranya Kanda Sarga 38 Meaning In Telugu
“ఓ దానవేంద్రా! ఆ రోజుల్లో నేను మహా పరాక్రమంతో నాకు ఎదురు ఎవరూ లేరనే గర్వంతో భూమి అంతా తిరుగుతుండేవాడిని. చేతిలో పరిఘను ఆయుధంగా ధరించి అడ్డం వచ్చిన మునులను, ఋషులను చంపుతూ, వారి మాంసము తింటూ ఇష్టం వచ్చినట్టు సంచరించేవాడిని.
ఆ సమయంలో విశ్వామిత్రుడు అనే ఋషి ఒక యజ్ఞం చేస్తున్నాడు. ఆ యజ్ఞాన్ని మేము భగ్నం చేసేవాళ్లము. మా బాధలు తట్టుకోలేక విశ్వామిత్రుడు రాముని తండ్రి దశరథుని వద్దకు పోయి
“ఓ దశరథ మహారాజా! మారీచుడు అనే రాక్షసుని వలన మాకు చాలా కష్టాలు కలుగుతున్నాయి. వాడి వలన మాకు చాలా భయంగా ఉంది. నీవు రాముని పంపి మా యజ్ఞాలు మారీచుని బారి నుండి కాపాడు” అని అడిగాడు. దశరథుడు కొంచెం సేపు తటపటాయించి, తరువాత రాముని విశ్వామిత్రుని వెంట పంపాడు. రాముడు విశ్వామిత్రుని యజ్ఞాన్ని రక్షిస్తున్నాడు.
ఇదంతా తెలియని నేను విశ్వామిత్రుని యజ్ఞమును భగ్నం చేయడానికి నా పరిఘను చేత పట్టుకొని అట్టహాసంగా విశ్వామిత్రుని ఆశ్రమానికి వెళ్లాను. ఆశ్రమంలోకి ప్రవేశిస్తున్న నన్ను చూచి రాముడు తన వింటికి నారి సంధించాడు. నేను రాముని వంక చూచాను. ఇంకా మీసములు కూడా రాని బాలుడు కదా అని రాముని గురించి నేను పట్టించుకోలేదు. నేను గబా గబా విశ్వామిత్రుడు యజ్ఞం చేస్తున్న వేదిక వద్దకు వెళ్లాను.
రాముడు ఒక బాణమునుసంధించి నా మీద ప్రయోగించాడు. ఆ బాణం దెబ్బకు నేను ఎగిరి నూరుయోజనముల దూరంలో ఉన్న సాగరంలో పడ్డాను. ఏం జరిగిందో తెలుసుకొనేటప్పటికి నేను నట్టనడిసముద్రంలో ఉన్నాను. రాముడు నన్ను చంపాలనుకోలేదు అందుకని సముద్రంలో పడవేసాడు. లేకపోతే నీతో ఇలా మాట్లాడ టానికి నేను మిగిలి ఉండేవాడిని కాదు. ఆ ప్రకారంగా సాగరజలాలలో పడ్డ నాకు ఎంతో సేపటికి గానీ స్పృహ రాలేదు. తరువాత నానా పాట్లు పడి లంకానగరం చేరుకున్నాను. తరువాత తెలిసింది నన్ను సాగరంలో పడేట్టు కొట్టిన తరువాత రాముడు నా తోటి రాక్షసుల నందరినీ సంహరించాడని.
ఓ రావణా! అప్పుడు రాముడు బాలుడు. ఇంకా అస్త్రవిద్య పూర్తిగా నేర్చుకోలేదు. ఇప్పుడు చూచావుగా రాముని ప్రతాపము. 14,000 వేల మందిని ముహూర్తకాలంలో చంపాడు. కాబట్టి రాముడితో విరోధము పెట్టుకోకు. తరువాత నీ ఇష్టం.
లంకా నగరము దూరంగా సముద్రమధ్యలో ఉంది కాబట్టి లంకావాసులందరూ భోగాలు అనుభవిస్తూ సుఖంగా జీవిస్తున్నారు. నీ పుణ్యమా అని వారిని ఆ సుఖాలకు దూరం చెయ్యకు. సీత కారణంగా లంకానగరం నాశనం చెయ్యకు. ఇనుముతో కూడిన అగ్ని సమ్మెట దెబ్బలుతిన్నట్టు, నీవు రాజుగా ఉన్న కారణంగా లంకానగరం అంతా ఆపదలలో చిక్కుకుంటుంది. నీ మూలంగా రాక్షసులు అంతా మరణిస్తే, వారి భార్యలకు దిక్కు ఎవ్వరు. ఒక్క స్త్రీ కారణం ఎంతోమంది రాక్షసస్త్రీలను అనాధలుగా చేస్తావా! నువ్వు సీతను అపహరించినట్టు వాళ్లను కూడా ఎవరైనా అపహరిస్తే వాళ్లకు దిక్కెవ్వరు?
ఓ దానవేంద్రా! నీకు ఎంతో మంది అందమైన అప్సరసలవంటి భార్యలు ఉన్నారు కదా! ఇంకా ఈ పరభార్యల మీద నీకు ఎందుకయ్యా వ్యామోహము. పరదారాపహరణము పాపం అని తెలియదా! నా మాట విను. నీ భార్యలతో సంతృప్తి చెందు. వారితో సుఖించు. సీతను మరిచిపో. నీవు నాలుగు కాలాల పాటు నీభార్యలతో రాజభోగాలు అనుభవించాలంటే రామునితో వైరం పెట్టుకోకు.
నేను ఇన్ని చెప్పినా వినకుండా సీతను అపహరిస్తే, రాముని కోపాగ్నిలో మాడి మసి అయిపోతావు. నీ లంకా నగరం అంతా నాశనం అయిపోతుంది. నీవు బంధు మిత్రులతో సహా యమసదనానికి ప్రయాణం కడతావు.” అని రావణునికి హితోపదేశం చేసాడు మారీచుడు.
మారీచుడు రావణుని వంక చూచాడు. రావణునిలో ఏమాత్రం మార్పు కనిపించలేదు.
శ్రీమద్రామాయణము
అరణ్యకాండము ముప్పది ఎనిమిదవ సర్గ సంపూర్ణము
ఓం తత్సత్ ఓం తత్సత్ ఓం తత్సత్