మొట్ట మొదటిగా అందరికి నమస్కారము. అరణ్యకాండ నవమ సర్గలో, రాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు దండకారణ్యంలో మరింత లోతుగా ప్రవేశిస్తారు. అక్కడ, రాక్షసులకు భయంకరంగా కనిపించే విరాఢుడిని ఎదుర్కొంటారు. విరాఢుడు సీతను అపహరించాలని ప్రయత్నిస్తాడు, కానీ రాముడు, లక్ష్మణుడు అతనితో తీవ్రంగా యుద్ధం చేసి, అతనిని సంహరిస్తారు.
సీతాధర్మావేదనమ్
సుతీక్ష్ణేనాభ్యనుజ్ఞాతం ప్రస్థితం రఘునందనమ్ |
హృద్యయా స్నిగ్ధయా వాచా భర్తారమిదమబ్రవీత్ ||
1
అయం ధర్మః సుసూక్ష్మేణ విధినా ప్రాప్యతే మహాన్ |
నివృత్తేన తు శక్యోఽయం వ్యసనాత్కామజాదిహ ||
2
త్రీణ్యేవ వ్యసనాన్యత్ర కామజాని భవంత్యుత |
మిథ్యా వాక్యం పరమకం తస్మాద్గురుతరావుభౌ ||
3
పరదారాభిగమనం వినా వైరం చ రౌద్రతా |
మిథ్యా వాక్యం న తే భూతం న భవిష్యతి రాఘవ ||
4
కుతోఽభిలాషణం స్త్రీణాం పరేషాం ధర్మనాశనమ్ |
తవ నాస్తి మనుష్యేంద్ర న చాభూత్తే కదాచన ||
5
మనస్యపి తథా రామ న చైతద్విద్యతే క్వచిత్ |
స్వదారనిరతస్త్వం చ నిత్యమేవ నృపాత్మజ ||
6
ధర్మిష్ఠః సత్యసంధశ్చ పితుర్నిర్దేశకారకః |
సత్యసంధ మహాభాగ శ్రీమల్లక్ష్మణపూర్వజ ||
7
త్వయి సత్యం చ ధర్మశ్చ త్వయి సర్వం ప్రతిష్ఠితమ్ |
తచ్చ సర్వం మహాబాహో శక్యం ధర్తుం జితేంద్రియైః ||
8
తవ వశ్యేంద్రియత్వం చ జానామి శుభదర్శన |
తృతీయం యదిదం రౌద్రం పరప్రాణాభిహింసనమ్ ||
9
నిర్వైరం క్రియతే మోహాత్తచ్చ తే సముపస్థితమ్ |
ప్రతిజ్ఞాతస్త్వయా వీర దండకారణ్యవాసినామ్ ||
10
ఋషీణాం రక్షణార్థాయ వధః సంయతి రక్షసామ్ |
ఏతన్నిమిత్తం చ వనం దండకా ఇతి విశ్రుతమ్ ||
11
ప్రస్థితస్త్వం సహ భ్రాత్రా ధృతబాణశరాసనః |
తతస్త్వాం ప్రస్థితం దృష్ట్వా మమ చింతాకులం మనః ||
12
త్వద్వృత్తం చింతయంత్యా వై భవేన్నిఃశ్రేయసం హితమ్ |
న హి మే రోచతే వీర గమనం దండకాన్ప్రతి ||
13
కారణం తత్ర వక్ష్యామి వదంత్యాః శ్రూయతాం మమ |
త్వం హి బాణధనుష్పాణిర్భ్రాత్రా సహ వనం గతః ||
14
దృష్ట్వా వనచరాన్సర్వాన్కచ్చిత్కుర్యాః శరవ్యయమ్ |
క్షత్రియాణాం చ హి ధనుర్హుతాశస్యేంధనాని చ ||
15
సమీపతః స్థితం తేజో బలముచ్ఛ్రయతే భృశమ్ |
పురా కిల మహాబాహో తపస్వీ సత్యవాక్ శుచిః ||
16
కస్మింశ్చిదభవత్పుణ్యే వనే రతమృగద్విజే |
తస్యైవ తపసో విఘ్నం కర్తుమింద్రః శచీపతిః ||
17
ఖడ్గపాణిరథాగచ్ఛదాశ్రమం భటరూపధృత్ |
తస్మింస్తదాశ్రమపదే నిశితః ఖడ్గ ఉత్తమః ||
18
స న్యాసవిధినా దత్తః పుణ్యే తపసి తిష్ఠతః |
స తచ్ఛస్త్రమనుప్రాప్య న్యాసరక్షణతత్పరః ||
19
వనే తం విచరత్యేవ రక్షన్ ప్రత్యయమాత్మనః |
యత్ర గచ్ఛత్యుపాదాతుం మూలాని చ ఫలాని చ ||
20
న వినా యాతి తం ఖడ్గం న్యాసరక్షణతత్పరః |
నిత్యం శస్త్రం పరివహన్ క్రమేణ స తపోధనః ||
21
చకార రౌద్రీం స్వాం బుద్ధిం త్యక్త్వా తపసి నిశ్చయమ్ |
తతః స రౌద్రేఽభిరతః ప్రమత్తోఽధర్మకర్శితః ||
22
తస్య శస్త్రస్య సంవాసాజ్జగామ నరకం మునిః |
ఏవమేతత్పురా వృత్తం శస్త్రసంయోగకారణమ్ ||
23
అగ్నిసంయోగవద్ధేతుః శస్త్రసంయోగ ఉచ్యతే |
స్నేహాచ్చ బహుమానాచ్చ స్మారయే త్వాం న శిక్షయే ||
24
న కథంచన సా కార్యా గృహీతధనుషా త్వయా |
బుద్ధిర్వైరం వినా హంతుం రాక్షసాన్దండకాశ్రితాన్ ||
25
అపరాధం వినా హంతుం లోకాన్వీర న కామయే |
క్షత్రియాణాం తు వీరాణాం వనేషు నిరతాత్మనామ్ ||
26
ధనుషా కార్యమేతావదార్తానామభిరక్షణమ్ |
క్వ చ శస్త్రం క్వ చ వనం క్వ చ క్షాత్రం తపః క్వ చ ||
27
వ్యావిద్ధమిదమస్మాభిర్దేశధర్మస్తు పూజ్యతామ్ |
తదార్య కలుషా బుద్ధిర్జాయతే శస్త్రసేవనాత్ ||
28
పునర్గత్వా త్వయోధ్యాయాం క్షత్రధర్మం చరిష్యసి |
అక్షయా తు భవేత్ప్రీతిః శ్వశ్రూశ్వశురయోర్మమ ||
29
యది రాజ్యం పరిత్యజ్య భవేస్త్వం నిరతో మునిః |
ధర్మాదర్థః ప్రభవతి ధర్మాత్ప్రభవతే సుఖమ్ ||
30
ధర్మేణ లభతే సర్వం ధర్మసారమిదం జగత్ |
ఆత్మానం నియమైస్తైస్తైః కర్శయిత్వా ప్రయత్నతః ||
31
ప్రాప్యతే నిపుణైర్ధర్మో న సుఖాల్లభ్యతే సుఖమ్ |
నిత్యం శుచిమతిః సౌమ్య చర ధర్మం తపోవనే |
సర్వం హి విదితం తుభ్యం త్రైలోక్యమపి తత్త్వతః ||
32
స్త్రీచాపలాదేతదుదాహృతం మే
ధర్మం చ వక్తుం తవ కః సమర్థః |
విచార్య బుద్ధ్యా తు సహానుజేన
యద్రోచతే తత్కురు మా చిరేణ ||
33
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే నవమః సర్గః ||
Aranya Kanda Sarga 9 Meaning In Telugu PDF
రాముడు, లక్ష్మణుడు, సీత అరణ్యమార్గములో పోతూ ఉన్నారు. అప్పుడు సీత రాముని చూచి ఇలా పలికింది.
“నాధా! ధర్మము, ధర్మ సంపాదన చాలా నిశితమైనవి. కోరికలకు, వ్యసనములకు దూరంగా ఉన్నవారే ధర్మముగా జీవించగలరు. వ్యసనములకు మూలము కామము. కామము వలన ముఖ్యంగా మూడు వ్యసనములు కలుగుతాయి. అందులో మొదటిది అసత్యము పలకడం. రెండవది పరుల భార్యలను కోరడం. మూడవది ఎదుటి వారి మీద ఎలాంటి విరోధము లేకుండానే వారిని హింసించడం.
ఇంక నీ సంగతి తీసుకుంటే నీవు సత్యవాక్పరిపాలకుడవు. అసత్యము పలకడం అంటే ఎలాంటిదో నీకు తెలియదు. ఇంక నీకు పరస్త్రీలమీద వాంఛ మనసులో కానీ, వాక్కులో కానీ, కర్మలో గానీ లేదు. అది నాకు తెలుసు. నీవు తండ్రిమాటకు విలువ ఇచ్చి రాజ్యమును త్యజించి, అడవులకు వచ్చావు. పైగా నీవు జితేంద్రియుడవు. ఇంతకన్నా సుగుణములు ఇంకా ఏమి కావాలి.
ఇంక మూడవది ఎదుటి వారిమీద ఎలాంటి వైరభావము లేకపోయినా, వారిని వధించడం. ఈ వ్యసనము నీకు ఎందుకో వచ్చింది. కారణం తెలియదు. ఈ దండకారణ్యములో నివసించు రాక్షసులను చంపుతానని ఋషులకు మాట ఇచ్చావు. ఆ కార్యక్రమము మీద నీవు లక్ష్మణునితో కలిసి ఆయుధములు ధరించి బయలుదేరావు. ఇది చూచి నా మనసు చాలా వికలమయింది. దీని గురించి నేను అన్ని విధాలా ఆలోచించాను. నా మనసుకు సరిఅయిన సమాధానము దొరకలేదు.
నీవు ఈ విధంగా ధనుర్బాణములను, కత్తులను ధరించి దండకారణ్యములోనికి వెళ్లడం నాకు ఏమాత్రం ఇష్టం లేదు. ఎందుకంటే చేతిలో ధనుర్బాణములు ఉంటే దొరికిన మృగాన్ని చంపాలి అన్న ఆలోచన వస్తుంది. ఆలోచన వచ్చినపుడు అమాయకమైన మృగాలను చంపకుండా వదులుతావా! చేతిలో ధనుస్సు, కత్తి ఉన్నప్పుడు ఏదో ఒక రకంగా హింస చేయవలెనని బుద్ధిపుట్టడం క్షత్రియులకు సహజం. దీని గురించి నీకు ఒక కథ చెబుతాను.
ఒక వనములో ఒక ఋషి తపస్సు చేసుకుంటున్నాడు. ఆయన తపస్సుకు విఘ్నం కలిగించాలని అనుకున్నాడు ఇంద్రుడు. ఇంద్రుడు ఒక భటుని రూపంలో చేతిలో ఒక కత్తితో ఆ ఋషి దగ్గరకు వచ్చాడు. “ఓ మహాత్మా! నేను అత్యవసరమైన పని మీద వెళుతున్నాను. నేను వచ్చువరకు ఈ ఖడ్గమును తమరి దగ్గర ఉంచండి. నా పని అయిపోయిన తరువాత వచ్చి తీసుకుంటాను.” అని అన్నాడు. ఆ ఋషి సరే అన్నాడు. ఆ ఖడ్గమును తన ఆశ్రమములో ఒక మూల పెట్టించాడు. భటుని రూపంలో ఉన్న ఇంద్రుడు వెళ్లిపోయాడు.
తాను ఆశ్రమములో లేని సమయములో ఆ కత్తిని ఎవరైనా ఎత్తుకుపోతారని, ఆఋషి ఎప్పుడూ ఆ కత్తిని తనతోపాటు తీసుకొని వెళుతూ ఉండేవాడు. ఎల్లప్పుడూ కత్తి అతని వద్ద ఉండటంతో ఆ కత్తిని ఉపయోగించడం మొదలు పెట్టాడు. ఆ ఋషి బుద్ధి క్రూరంగా మారిపోయింది. వినోదం కొరకు ఏదో ఒక జంతువును చంపడం అలవాటు అయింది. క్రమంగా అతని బుద్ధి తపస్సు మీదినుండి వేటమీదికి మళ్లింది. తుదకు ఆ ఋషికి నరకం సంప్రాప్తించింది. ఇంద్రుడి కోరిక నెరవేరింది.
నాథా! సత్త్వగుణ సంపన్నుడు అయిన ఆ ఋషి కూడా ఎల్లప్పుడూ ఆయుధము తన వద్ద ఉండటం వల్ల, అతని మనసు క్రూరంగా మారిపోయింది. ఆయుధములకు ఆ శక్తి ఉంది. ఆయుధము, అగ్ని రెండూ ప్రమాదహేతువులు అని మీకు తెలియనిది కాదు. మీ దగ్గర నాకు ఉన్న చనువు వలన మీకు చెబుతున్నాను. అంతేగానీ ఈ విషయములు అన్నీ మీకు తెలియవు అని కాదు.
నాధా! ఈ అడవిలో ఉన్న రాక్షసులకు మీకూ ఎలాంటి వైరము లేదు. వారు మనకు ఎలాంటి అపకారమూ చేయలేదు. కేవలము మీ వద్ద ఆయుధములు ఉన్న కారణంగా వాళ్లను చంపాలి అని అనుకుంటున్నారు. ఆ ఆలోచన మంచిది కాదు అని నా అభిప్రాయము. వారు ఏ అపరాధమూ చేయకుండా వారిని శిక్షించడం లోకసమ్మతం కాదు. ప్రజలు దానిని హర్షించరు.
ప్రజారక్షణ కోసరం ఆయుధములను ధరించడం క్షత్రియధర్మము. దానిని నేను కాదనను. కాని మీరు ప్రస్తుతము ముని వృత్తిలో ఉన్నారు. మీరు క్షత్రియధర్మము పాటించడం అనుచితము అని నా అభిప్రాయము. అయినా అడవులు ఎక్కడ! ఆయుధములు ఎక్కడ! క్షత్రియధర్మమెక్కడ! తపోవృత్తి ఎక్కడ! ఇవి పరస్పరమూ విరుద్ధముగా ఉన్నాయి కదా! కాబట్టి మీరు దేశధర్మమును పాటించడం మంచిది. అంటే మీరు ప్రస్తుతము వనములో ముని వృత్తిలో ఉన్నారు కాబట్టి మునుల వలె ప్రవర్తించడం మంచిది. అంతేకానీ హింసకు పాల్పడకూడదు.
మీరు అయోధ్యకు వెళ్లిన తరువాత మీ ఇష్టం వచ్చినట్టు ఆయుధములు ధరించి క్షత్రియ ధర్మమును పాటించవచ్చును. నీ తల్లి తండ్రులు నిన్ను నార చీరలు ధరించి. జటలు కట్టుకొని వనవాసము చేయమని నిర్దేశించారు. వారి ఆజ్ఞప్రకారము ముని వృత్తిలో ఉంటే వారూ సంతోషిస్తారు. అదే ధర్మము. ధర్మాచరణమే మీ కర్తవ్యము. కాబట్టి నాధా! మీరు అడవులలో ఉన్నారు కాబట్టి మంచి బుద్ధితో సత్వగుణమును, తపోధర్మమును పాటించండి. క్షాత్రమును వదిలిపెట్టండి. అనవసరంగా నీకు ఏ మాత్రం హాని చేయని వారిని హింసించకండి.
ఏదో స్త్రీ చాపల్యంతో మాట్లాడాను. ఏమీ అనుకోకండి. ఎందుకంటే తమరికి తెలియని ధర్మము లేదు. నేను చెప్పానని కాకుండా ఈ విషయం లక్ష్మణునితో కూడా ఆలోచించి తగు నిర్ణయం తీసుకోండి.” అని సీత మెత్త మెత్తగా తన అభిప్రాయాన్ని రామునికి తెలియజేసింది.
శ్రీమద్రామాయణము
అరణ్య కాండము తొమ్మిదవ సర్గ సంపూర్ణము.
ఓం తత్సత్ ఓం తత్సత్ ఓం తత్సత్