మొట్ట మొదటిగా అందరికి నమస్కారము. కఠోపనిషత్ భారతీయ దర్శన సాహిత్యంలో ముఖ్యమైన ఉపనిషత్తు లలో ఒకటి. ఇది యాజ్ఞవల్క్య శాఖలో ఉన్నది. వేదాంత దర్శనంలో ముఖ్యమైన ప్రమాణ గ్రంథంగా కనిపిస్తుంది. యోగ మార్గం, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం, మరణం, మరణానంతర జీవితం మొదలు చేస్తుంది. ఈ రోజు మన అంతర్జాల స్థలం అనగా వెబ్‌సైట్ నందు కఠోపనిషత్తు గురించి తెలుసుకుందాం.
Kathopanishad In Telugu Book
కఠోపనిషత్ ఓం సహ నావవతు |
ఓం శాంతి: శాంతి: శాంతి: ||
|| అథ ప్రథమాధ్యాయే ప్రథమావల్లీ ||
ఓం ఉశన్ హ వై వాజశ్రవసః సర్వవేదసం దదౌ |
1
తఁ హ కుమారఁ సన్తం దక్షిణాసు నీయమానాసు శ్రద్ధావివేశ సోఽమన్యత ||
2
పీతోదకా జగ్ధతృణా దుగ్ధదోహా నిరిన్ద్రియాః |
3
స హోవాచ పితరం తత కస్మై మాం దాస్యసీతి |
4
బహూనామేమి ప్రథమో బహూనామేమి మధ్యమః |
5
అనుపశ్య యథా పూర్వే ప్రతిపశ్య తథాఽపరే |
6
వైశ్వానరః ప్రవిశత్యతిథిర్బ్రాహ్మణో గృహాన్ |
7
ఆశాప్రతీక్షే సంగతఁ సూనృతాం
8
తిస్రో రాత్రీర్యదవాత్సీర్గృహే మే-
9
శాన్తసంకల్పః సుమనా యథా స్యా-
10
యథా పురస్తాద్భవితా ప్రతీత
11
స్వర్గే లోకే న భయం కించనాస్తి
12
స త్వమగ్నిఁ స్వర్గ్యమధ్యేషి మృత్యో
13
ప్ర తే బ్రవీమి తదు మే నిబోధ
14
లోకాదిమగ్నిం తమువాచ తస్మై
15
తమబ్రవీత్ ప్రీయమాణో మహాత్మా
16
త్రిణాచికేతస్త్రిభిరేత్య సన్ధిం
17
త్రిణాచికేతస్త్రయమేతద్విదిత్వా
18
ఏష తేఽగ్నిర్నచికేతః స్వర్గ్యో
19
యేయం ప్రేతే విచికిత్సా మనుష్యే-
20
దేవైరత్రాపి విచికిత్సితం పురా
21
దేవైరత్రాపి విచికిత్సితం కిల
22
శతాయుషః పుత్రపౌత్రాన్వృణీష్వ
23
ఏతత్తుల్యం యది మన్యసే వరం
24
యే యే కామా దుర్లభా మర్త్యలోకే
25
శ్వోభావా మర్త్యస్య యదన్తకైతత్
26
న విత్తేన తర్పణీయో మనుష్యో
27
అజీర్యతామమృతానాముపేత్య
28
యస్మిన్నిదం విచికిత్సన్తి మృత్యో
29
|| అథ ద్వితీయా వల్లీ ||
అన్యచ్ఛ్రేయోఽన్యదుతైవ ప్రేయ-
1
శ్రేయశ్చ ప్రేయశ్చ మనుష్యమేత-
2
స త్వం ప్రియాన్ప్రియరూపాఁశ్చ కామా-
3
దూరమేతే విపరీతే విషూచీ
4
అవిద్యాయామన్తరే వర్తమానాః
5
న సామ్పరాయః ప్రతిభాతి బాలం
6
శ్రవణాయాపి బహుభిర్యో న లభ్యః
7
న నరేణావరేణ ప్రోక్త ఏష
8
నైషా తర్కేణ మతిరాపనేయా
9
జానామ్యహఁ శేవధిరిత్యనిత్యం
10
కామస్యాప్తిం జగతః ప్రతిష్ఠాం
11
తం దుర్దర్శం గూఢమనుప్రవిష్టం
12
ఏతచ్ఛ్రుత్వా సమ్పరిగృహ్య మర్త్యః
13
అన్యత్ర ధర్మాదన్యత్రాధర్మా-
14
సర్వే వేదా యత్పదమామనన్తి
15
ఏతద్ధ్యేవాక్షరం బ్రహ్మ ఏతద్ధ్యేవాక్షరం పరమ్ |
16
ఏతదాలంబనఁ శ్రేష్ఠమేతదాలంబనం పరమ్ |
17
న జాయతే మ్రియతే వా విపశ్చి-
18
హన్తా చేన్మన్యతే హన్తుఁ హతశ్చేన్మన్యతే హతమ్ |
19
అణోరణీయాన్మహతో మహీయా-
20
ఆసీనో దూరం వ్రజతి శయానో యాతి సర్వతః |
21
అశరీరఁ శరీరేష్వనవస్థేష్వవస్థితమ్ |
22
నాయమాత్మా ప్రవచనేన లభ్యో
23
నావిరతో దుశ్చరితాన్నాశాన్తో నాసమాహితః |
24
యస్య బ్రహ్మ చ క్షత్రం చోభే భవత ఓదనః |
25
VIDEO
|| అథ తృతీయా వల్లీ ||
ఋతం పిబన్తౌ సుకృతస్య లోకే
1
యః సేతురీజానానామక్షరం బ్రహ్మ యత్ పరమ్ |
2
ఆత్మానఁ రథినం విద్ధి శరీరఁ రథమేవ తు |
3
ఇన్ద్రియాణి హయానాహుర్విషయాఁ స్తేషు గోచరాన్ |
4
యస్త్వవిజ్ఞానవాన్భవత్యయుక్తేన మనసా సదా |
5
యస్తు విజ్ఞానవాన్భవతి యుక్తేన మనసా సదా |
6
యస్త్వవిజ్ఞానవాన్భవత్యమనస్కః సదాఽశుచిః |
7
యస్తు విజ్ఞానవాన్భవతి సమనస్కః సదా శుచిః |
8
విజ్ఞానసారథిర్యస్తు మనః ప్రగ్రహవాన్నరః |
9
ఇన్ద్రియేభ్యః పరా హ్యర్థా అర్థేభ్యశ్చ పరం మనః |
10
మహతః పరమవ్యక్తమవ్యక్తాత్పురుషః పరః |
11
ఏష సర్వేషు భూతేషు గూఢోత్మా న ప్రకాశతే |
12
యచ్ఛేద్వాఙ్మనసీ ప్రాజ్ఞస్తద్యచ్ఛేజ్జ్ఞాన ఆత్మని |
13
ఉత్తిష్ఠత జాగ్రత ప్రాప్య వరాన్నిబోధత |
14
అశబ్దమస్పర్శమరూపమవ్యయం
15
నాచికేతముపాఖ్యానం మృత్యుప్రోక్తఁ సనాతనమ్ |
16
య ఇమం పరమం గుహ్యం శ్రావయేద్బ్రహ్మసంసది |
17
|| అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః ||
|| ప్రథమా వల్లీ ||
పరాఞ్చి ఖాని వ్యతృణత్స్వయంభూ-
1
పరాచః కామాననుయన్తి బాలా-
2
యేన రూపం రసం గన్ధం శబ్దాన్ స్పర్శాగ్ంశ్చ మైథునాన్ |
3
స్వప్నాన్తం జాగరితాన్తం చోభౌ యేనానుపశ్యతి |
4
య ఇమం మధ్వదం వేద ఆత్మానం జీవమన్తికాత్ |
5
యః పూర్వం తపసో జాతమద్భ్యః పూర్వమజాయత |
6
యా ప్రాణేన సంభవత్యదితిర్దేవతామయీ |
7
అరణ్యోర్నిహితో జాతవేదా గర్భ ఇవ సుభృతో గర్భిణీభిః |
8
యతశ్చోదేతి సూర్యోఽస్తం యత్ర చ గచ్ఛతి |
9
యదేవేహ తదముత్ర యదముత్ర తదన్విహ |
10
మనసైవేదమాప్తవ్యం నేహ నానాఽస్తి కించన |
11
అఙ్గుష్ఠమాత్రః పురుషో మధ్య ఆత్మని తిష్ఠతి |
12
అఙ్గుష్ఠమాత్రః పురుషో జ్యోతిరివాధూమకః |
13
యథోదకం దుర్గే వృష్టం పర్వతేషు విధావతి |
14
యథోదకం శుద్ధే శుద్ధమాసిక్తం తాదృగేవ భవతి |
15
|| అథ ద్వితీయా వల్లీ ||
పురమేకాదశద్వారమజస్యావక్రచేతసః |
1
హఁసః శుచిషద్వసురన్తరిక్షస-
2
ఊర్ధ్వం ప్రాణమున్నయత్యపానం ప్రత్యగస్యతి |
3
అస్య విస్రంసమానస్య శరీరస్థస్య దేహినః |
4
న ప్రాణేన నాపానేన మర్త్యో జీవతి కశ్చన |
5
హన్త త ఇదం ప్రవక్ష్యామి గుహ్యం బ్రహ్మ సనాతనమ్ |
6
యోనిమన్యే ప్రపద్యన్తే శరీరత్వాయ దేహినః |
7
య ఏష సుప్తేషు జాగర్తి కామం కామం పురుషో నిర్మిమాణః |
8
అగ్నిర్యథైకో భువనం ప్రవిష్టో
9
వాయుర్యథైకో భువనం ప్రవిష్టో
10
సూర్యో యథా సర్వలోకస్య చక్షు-
11
ఏకో వశీ సర్వభూతాన్తరాత్మా
12
నిత్యోఽనిత్యానాం చేతనశ్చేతనానా-
13
తదేతదితి మన్యన్తేఽనిర్దేశ్యం పరమం సుఖమ్ |
14
న తత్ర సూర్యో భాతి న చన్ద్రతారకం
15
|| అథ తృతీయా వల్లీ ||
ఊర్ధ్వమూలోఽవాక్శాఖ ఏషోఽశ్వత్థః సనాతనః |
1
యదిదం కిం చ జగత్సర్వం ప్రాణ ఏజతి నిఃసృతమ్ |
2
భయాదస్యాగ్నిస్తపతి భయాత్తపతి సూర్యః |
3
ఇహ చేదశకద్బోద్ధుం ప్రాక్శరీరస్య విస్రసః |
4
యథాదర్శే తథాత్మని యథా స్వప్నే తథా పితృలోకే |
5
ఇన్ద్రియాణాం పృథగ్భావముదయాస్తమయౌ చ యత్ |
6
ఇన్ద్రియేభ్యః పరం మనో మనసః సత్త్వముత్తమమ్ |
7
అవ్యక్తాత్తు పరః పురుషో వ్యాపకోఽలిఙ్గ ఏవ చ |
8
న సందృశే తిష్ఠతి రూపమస్య
9
యదా పఞ్చావతిష్ఠన్తే జ్ఞానాని మనసా సహ |
10
తాం యోగమితి మన్యన్తే స్థిరామిన్ద్రియధారణామ్ |
11
నైవ వాచా న మనసా ప్రాప్తుం శక్యో న చక్షుషా |
12
అస్తీత్యేవోపలబ్ధవ్యస్తత్త్వభావేన చోభయోః |
13
యదా సర్వే ప్రముచ్యన్తే కామా యేఽస్య హృది శ్రితాః |
14
యదా సర్వే ప్రభిద్యన్తే హృదయస్యేహ గ్రన్థయః |
15
శతం చైకా చ హృదయస్య నాడ్య-
16
అఙ్గుష్ఠమాత్రః పురుషోఽన్తరాత్మా
17
మృత్యుప్రోక్తాం నచికేతోఽథ లబ్ధ్వా
18
ఓం సహ నావవతు |
మరిన్ని ఉపనిషత్తులు:
