Kishkindha Kanda Sarga 10 In Telugu – కిష్కింధాకాండ దశమః సర్గః

కిష్కింధాకాండలో దశమ సర్గలో, రాముడు హనుమంతుని పట్టుకుని, ఆతని వద్దకు మరోసారి సీతను కనిపిస్తున్న అంశాలు చెప్పడం గురించి ఉంటాయి. హనుమంతుడు సీతాను రాముడి సందేశాన్ని అందిస్తాడు, ఆమె ధైర్యాన్ని ప్రకటిస్తుండటం మూలంగా రాముడు త్వరగా హ్యాన్వేషణకు వచ్చేందుకు నిర్ధరిస్తారు. హనుమంతుడు తన సామర్థ్యాన్ని వినియోగించి, సీతను మీకోసం రాముడి సందేశాన్ని అందిస్తాడు. హనుమంతుడు తన కాలులుతో ప్రకాశిస్తుండటం, రాముడి స్మరణతో ఉండటం ద్వారా ధైర్యం ప్రదర్శించబడుతుంది. ఈ సర్గలో హనుమంతుడి నిర్ణయ శక్తి, సీతాకు భక్తి మరియు రాముడి స్మరణ ప్రధానంగా మారింది.

రాజ్యనిర్వాసకథనమ్

తతః క్రోధసమావిష్టం సంరబ్ధం తముపాగతమ్ |
అహం ప్రసాదయాంచక్రే భ్రాతరం ప్రియకామ్యయా || ౧ ||

దిష్ట్యాఽసి కుశలీ ప్రాప్తో దిష్ట్యాపి నిహతో రిపుః |
అనాథస్య హి మే నాథస్త్వమేకోఽనాథనందనః || ౨ ||

ఇదం బహుశలాకం తే పూర్ణచంద్రమివోదితమ్ |
ఛత్రం సవాలవ్యజనం ప్రతీచ్ఛస్వ మయోద్యతమ్ || ౩ ||

ఆర్తశ్చాథ బిలద్వారి స్థితః సంవత్సరం నృప |
దృష్ట్వాహం శోణితం ద్వారి బిలాచ్చాపి సముత్థితమ్ || ౪ ||

శోకసంవిగ్నహృదయో భృశం వ్యాకులితేంద్రియః |
అపిధాయ బిలద్వారం గిరిశృంగేణ తత్తథా || ౫ ||

తస్మాద్దేశాదపాక్రమ్య కిష్కింధాం ప్రావిశం పునః |
విషాదాత్త్విహ మాం దృష్ట్వా పౌరైర్మంత్రిభిరేవ చ || ౬ ||

అభిషిక్తో న కామేన తన్మే త్వం క్షంతుమర్హసి |
త్వమేవ రాజా మానార్హః సదా చాహం యథాపురమ్ || ౭ ||

రాజభావనియోగోఽయం మయా త్వద్విరహాత్కృతః |
సామాత్యపౌరనగరం స్థితం నిహతకంటకమ్ || ౮ ||

న్యాసభూతమిదం రాజ్యం తవ నిర్యాతయామ్యహమ్ |
మా చ రోషం కృథాః సౌమ్య మయి శత్రునిబర్హణ || ౯ ||

యాచే త్వాం శిరసా రాజన్ మయా బద్ధోఽయమంజలిః |
బలాదస్మి సమాగమ్య మంత్రిభిః పురవాసిభిః || ౧౦ ||

రాజభావే నియుక్తోఽహం శూన్యదేశజిగీషయా |
స్నిగ్ధమేవం బ్రువాణం మాం స తు నిర్భర్త్స్య వానరః || ౧౧ ||

ధిక్ త్వామితి చ మాముక్త్వా బహు తత్తదువాచ హ |
ప్రకృతీశ్చ సమానీయ మంత్రిణశ్చైవ సమ్మతాన్ || ౧౨ ||

మామాహ సుహృదాం మధ్యే వాక్యం పరమగర్హితమ్ |
విదితం వో యథా రాత్రౌ మాయావీ స మహాసురః || ౧౩ ||

మాం సమాహ్వయత క్రూరో యుద్ధకాంక్షీ సుదుర్మతిః |
తస్య తద్గర్జితం శ్రుత్వా నిఃసృతోఽహం నృపాలయాత్ || ౧౪ ||

అనుయాతశ్చ మాం తూర్ణమయం భ్రాతా సుదారుణః |
స తు దృష్టైవ మాం రాత్రౌ సద్వితీయం మహాబలః || ౧౫ ||

ప్రాద్రవద్భయసంత్రస్తో వీక్ష్యావాం తమనుద్రుతౌ |
అనుద్రుతశ్చ వేగేన ప్రవివేశ మహాబిలమ్ || ౧౬ ||

తం ప్రవిష్టం విదిత్వా తు సుఘోరం సుమహద్బిలమ్ |
అయముక్తోఽథ మే భ్రాతా మయా తు క్రూరదర్శనః || ౧౭ ||

అహత్వా నాస్తి మే శక్తిః ప్రతిగంతుమితః పురీమ్ |
బిలద్వారి ప్రతీక్ష త్వం యావదేనం నిహన్మ్యహమ్ || ౧౮ ||

స్థితోఽయమితి మత్వా తు ప్రవిష్టోఽహం దురాసదమ్ |
తం చ మే మార్గమాణస్య గతః సంవత్సరస్తదా || ౧౯ ||

స తు దృష్టో మయా శత్రురనిర్వేదాద్భయావహః |
నిహతశ్చ మయా తత్ర సోఽసురో బంధుభిః సహ || ౨౦ ||

తస్యాస్యాత్తు ప్రవృత్తేన రుధిరౌఘేణ తద్బిలమ్ |
పూర్ణమాసీద్దురాక్రామం స్తనతస్తస్య భూతలే || ౨౧ ||

సూదయిత్వా తు తం శత్రుం విక్రాంతం తం మహాసురమ్ |
నిష్క్రామన్నైవ పశ్యామి బిలస్యాపిహితం ముఖమ్ || ౨౨ ||

విక్రోశమానస్య తు మే సుగ్రీవేతి పునః పునః |
యదా ప్రతివచో నాస్తి తతోఽహం భృశదుఃఖితః || ౨౩ ||

పాదప్రహారైస్తు మయా బహుభిస్తద్విదారితమ్ |
తతోఽహం తేన నిష్క్రమ్య పథా పురముపాగతః || ౨౪ ||

అత్రానేనాస్మి సంరుద్ధో రాజ్యం ప్రార్థయతాఽఽత్మనః |
సుగ్రీవేణ నృశంసేన విస్మృత్య భ్రాతృసౌహృదమ్ || ౨౫ ||

ఏవముక్త్వా తు మాం తత్ర వస్త్రేణైకేన వానరః |
తదా నిర్వాసయామాస వాలీ విగతసాధ్వసః || ౨౬ ||

తేనాహమపవిద్ధశ్చ హృతదారశ్చ రాఘవ |
తద్భయాచ్చ మహీ కృత్స్నా క్రాంతేయం సవనార్ణవా || ౨౭ ||

ఋశ్యమూకం గిరివరం భార్యాహరణదుఃఖితః |
ప్రవిష్టోఽస్మి దురాధర్షం వాలినః కారణాంతరే || ౨౮ ||

ఏతత్తే సర్వమాఖ్యాతం వైరానుకథనం మహత్ |
అనాగసా మయా ప్రాప్తం వ్యసనం పశ్య రాఘవ || ౨౯ ||

వాలినస్తు భయార్తస్య సర్వలోకాభయంకర |
కర్తుమర్హసి మే వీర ప్రసాదం తస్య నిగ్రహాత్ || ౩౦ ||

ఏవముక్తస్తు తేజస్వీ ధర్మజ్ఞో ధర్మసంహితమ్ |
వచనం వక్తుమారేభే సుగ్రీవం ప్రహసన్నివ || ౩౧ ||

అమోఘాః సూర్యసంకాశా మమైతే నిశితాః శరాః |
తస్మిన్ వాలిని దుర్వృత్తే నిపతిష్యంతి వేగితాః || ౩౨ ||

యావత్తం నాభిపశ్యామి తవ భార్యాపహారిణమ్ |
తావత్స జీవేత్ పాపాత్మా వాలీ చారిత్రదూషకః || ౩౩ ||

ఆత్మానుమానాత్ పశ్యామి మగ్నం త్వాం శోకసాగరే |
త్వామహం తారయిష్యామి కామం ప్రాప్స్యసి పుష్కలమ్ || ౩౪ ||

తస్య తద్వచనం శ్రుత్వా రాఘవస్యాత్మనో హితమ్ |
సుగ్రివః పరమప్రీతః సుమహద్వాక్యమబ్రవీత్ || ౩౫ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే కిష్కింధాకాండే దశమః సర్గః || ౧౦ ||

Kishkindha Kanda Sarga 10 Meaning In Telugu

నేను నా అన్నకు జరిగిన విషయము వివరంగా చెప్పాను. నా మీద కోపగించవద్దని బతిమాలుకున్నాను. “అన్నయ్యా! నేను చెప్పేది విను. నీవు మన శత్రువును సంహరించి విజయోత్సాహంతో తిరిగి వచ్చావు. నాకు చాలా సంతోషంగా ఉంది. మా కందరికీ ఇప్పటికీ నీవే రక్షకుడవు. నీవే ఈ సింహాసనము అధిష్టించు. నేను నీ వెనక నిలబడి ఛత్రము పట్టి నిల్చుంటాను. అన్నా! నీవు ఆదేశించినట్టు నేను ఆ బిలము బయట ఒక సంవత్సరము పాటు వేచి ఉన్నాను. నీవు రాలేదు. ఇంతలో ఆ బిలము లో నుండి రక్తం ఏరులుగా ప్రవహించింది. అది చూచి నాకు భయం వేసింది. నిన్ను ఆ రాక్షసుడు చంపి ఉంటాడని అనుకున్నాను. ఆ బిలమును పెద్ద పెద్ద బండరాళ్లతో మూసివేసాను.

కిష్కింధకు తిరిగి వచ్చాను. నేను ఎంత వద్దన్నా, ఈ మంత్రులు నన్ను రాజును చేసారు. ఇది అన్నా జరిగిన సంగతి. నేను ఈ కిష్కింధకు రాజుగా తగను. నీవే రాజువు. నీవు వచ్చేవరకూ నేను ఈ రాజ్యాన్ని నీ బదులు సంరక్షిస్తూ ఉన్నాను. ఇప్పుడు నీ రాజ్యమును నీకు అప్పగిస్తున్నాను. నేను ఇదివరకటి మాదిరి నిన్ను సేవిస్తూ ఉంటాను. నా మీద కోపించకు. శాంతం వహించు. నీ పాదాల పడి ప్రార్థిస్తున్నాను. అన్నయ్యా! మరొకసారి చెబుతున్నాను. నేను నాకుగా ఈ రాజ్యానికి అభిషిక్తునిగా కాలేదు. మంత్రులు, ప్రజలు, రాజ్యమునకు రక్షకుడు లేకుండా ఉండకూడదని, నన్ను రాజుగా చేసారు. ఇందులో నా తప్పు ఏమీ లేదు. ” అని ఎన్నోవిధాలుగా వాలిని వేడుకున్నాను.

కాని నా అన్న వాలి నా ప్రార్థనలను పెడచెవిని పెట్టాడు. నన్ను ఛీ కొట్టాడు. “ఏరా! ఒకనాడు అర్థరాత్రి మాయావి వచ్చి నన్ను యుద్ధానికి పిలిచాడు అని నీకు తెలుసు కదా! అప్పుడు వాడితో తలపడడానికి నేను వెళ్లాను కదా! అప్పుడు క్రూరుడవైన నీవు నా వెంట వచ్చావు కదా! మన ఇద్దరిని చూచి ఆ రాక్షసుడు పారిపోయాడు కదా! ఒకబిలములో ప్రవేశించాడు కదా! “నేను ఈ రాక్షసుడిని చంపి గానీ కిష్కింధకు తిరిగిరాను. నేను వచ్చువరకు నీవు ఈ బిలము బయట వేచి ఉండు” అని ఆదేశించి నేను ఆ బిలములో ప్రవేశించాను కదా!

నీవు బిలము వద్ద ఉన్నావు కదా అనే ధైర్యముతోనే కదా నేను బిలములోకి ప్రవేశించింది. నేను వాడి కోసరము సంవత్సరము పాటు వేచి ఉండి, వాడిని వాడి బంధుమిత్రులను సమూలంగా సంహరించాను. వారి రక్తముతో ఆ బిలము పూర్తిగా తడిసిపోయింది. నడవడానికి కూడా వీలు కాలేదు. అందువల్ల నేను బయటకు రావడం ఆలస్యం అయింది. నేను బిలద్వారము దగ్గరకు వచ్చాను. కాని అది మూసి ఉంది. “సుగ్రీవా! సుగ్రీవా” అంటూ అరిచాను. కేకలు పెట్టాను. కాని నీవు అక్కడ లేవు. నాకు దుఃఖము వచ్చింది. ఎంతో ప్రయాస పడి నీవు బిలద్వారమునకు అడ్డుగా పెట్టిన రాళ్లను తొలగించి బయటకు వచ్చాను.

క్రూరుడు, దుర్మార్గుడు అయిన నా తమ్ముడు సుగ్రీవుడు నా అడ్డు తొలగించుకొని ఈ రాజ్యమును అపహరించవలెననే దురుద్దేశముతో నన్ను ఆబిలములో బంధించి, సమాధి చేసాడు అని అర్థం అయింది. ఇప్పుడు తెలిసిందా నీవు చేసిన తప్పు ఏంటో! కాబట్టి నీవు ఈ రాజ్యములో ఉండ తగవు.” అంటూ నా అన్న వాలి నన్ను కట్టుబట్టలతో రాజ్యము నుండి వెడలగొట్టాడు. నా భార్యను తన వద్దనే ఉంచుకున్నాడు.

నేను వాలికి భయపడి ఈ భూమి అంతా చుట్టబెట్టాను. ఎక్కడా నాకు వాలి నుండి ఆశ్రయం దొరకలేదు. కారణాంతరాల వల్ల వాలి ఈ ఋష్యమూక పర్వతము మీదకు రాలేడని తెలిసింది. అందువల్ల ఇక్కడ తలదాచుకుంటున్నాను. రామా! విన్నావు కదా నా కధ. ఇందులో నా తప్పు ఏమీ లేకపోయినా, నా అన్న వాలి నన్ను రాజ్యభ్రష్టుని చేసాడు. నా భార్యను అపహరించాడు. వాలికి భయపడి నేను ఈ పర్వతము మీద నివసిస్తున్నాను.” అని పలికాడు సుగ్రీవుడు.

రాముడు సుగ్రీవునితో ఇలా అన్నాడు. “మిత్రమా! సుగ్రీవా! వాలిని చంపడానికి తగిన కారణం దొరికింది. నా బాణములతో వాలిని చంపుతాను. వాలి నా కంటపడనంతవరకే జీవించి ఉంటాడు. నిన్ను మరలా కిష్కింధకు రాజుగా చేస్తాను. నీ భార్యను నిన్ను చేరుకుంటుంది. నా మాట నమ్ము.” అని అన్నాడు రాముడు.

శ్రీమద్రామాయణము
కిష్కింధా కాండము పదవ సర్గ సంపూర్ణము
ఓం తత్సత్ ఓం తత్సత్ ఓం తత్సత్

కిష్కింధాకాండ ఏకాదశః సర్గః (11) >>>

Leave a Comment